Risk zekası yüksek organizasyon derken, kurumsal risk yönetimi süreçlerini stratejik yönetim, karar alma ve teknoloji süreçleri ile entegre etmiş bir organizasyondan bahsediyorum. Risk zekası yüksek şirket, idare ya da kuruluşlar benzerlerinden farklı olarak risk yönetimini yönetim süreçlerinden bağımsız olarak görmezler. Bu tür organizasyonlar risk yönetimini stratejik ve operasyonel karar alma süreçleri ile birleştirir.
Önümüzde uzun bir yapay zeka çağı var. 200 yıl kadar sürmesi olası olan bu dönemin en önemli unsuru yapay zeka ile çalışmak. İş hayatı yapay zeka ve teknoloji süreçleri ile önce birlikte çalışmak, sonra tam entegrasyon en son ise bu süreçlerin kendisi olmak şeklinde bir gelişim sergileyecek. Yani işin kendisi yapay zeka olacak. Bu 50 yıllık bir süreç ve kademe kademe ilerleyecek. İşte ilk aşamada yapay zeka ve teknoloji ile birlikte çalışmak dediğimizde, veri ve risk yönetimine dayalı yönetim kavramı karşımıza çıkıyor. Veri madenciliği, veri analitiği ve risk yönetimi iç içe geçerek, yapay zeka ile iletişim sağlayarak, süreçleri dönüştürecek. Stratejik ve operasyonel tüm süreçler dönüşürken, bir yönetim tarzı ortaya çıkacak. Risk yönetimi artık strateji belirleme öncesi, strateji belirleme süreci ve sonrasındaki stratejiyi yürütme (execution and operation) safhalarında, süreçler ile tam entegre olarak kullanılacak.
Organizasyonlar; risk evrenlerindeki stratejik, finansal, uyum ve operasyonel risklerini artık iç ve dış veriler ile etkileşim içinde, risk maruziyetlerini otomatik hesaplayarak, anahtar risk göstergelerini check ederek, daha önceki maruziyet ve kayıplardan öğrenen, ders alan ve proaktif uyarı ve yönlendirmeler sağlayan sistemler ile yönetecekler.
Ülkemizde ise henüz risk zekası yüksek kurum bulunmuyor. Risk zekası yüksek kurum olmak için en başta stratejik yönetim, performans yönetimi, veri yönetimi, veri madenciliği, veri analitiği, risk yönetimi, kurumsal risk yönetimi gibi sistem ve uygulamalarda ilerlemek gerekiyor. Sonrasında ise devreye yapay zeka girerek, tüm bu süreçleri organizasyonun stratejik yönü çerçevesinde entegre edecek. Yani sistemler önce iş birliği yapacak, sonra entegre olacak, sonra yapay zeka teknolojisinin bir unsuru olarak yapay zekaya dayanan yönetim sisteminin içinde bir unsur olarak yer alacak.
Risk zekası yüksek kurum olmak için, işe kurumsal risk yönetimini benimsemek ile başlamak gerekiyor. Sonrasında veri yönetimi ve stratejik yönetim alanlarına yönelmek ve yatırım yapmak gerekli. Şimdiden bu adımları atan şirketler, önümüzdeki 20 sene boyunca yaşanacak yapay zeka dönüşümünde yönetim devrimini kolaylıkla yapabilecek. Bunlara önem vermeyen, yapay zeka çağını sadece bilgisayar, kodlama, robot, tezgah, drone zanneden ve bunları donanımsal satın alım stratejileri ile şirket operasyonlarına entegre ettiklerinde dijital dönüşeceklerini sananlar ise maalesef yok olacak.
Risk zekası yüksek organizasyonlar, yapay zeka dönemini en büyük gelişme alanı olarak görüp, bu alanın risklerini yönetmeye ve fırsatlarını yakalamaya şimdiden odaklanan şirketler olacaktır.