Günümüzde şirket Yönetim Kurullarının gündeminde çok önemli iki konu var. Birincisi VUCA, değişim ve kriz döneminde ayakta kalmak, dayanıklı ve esnek olmak. Diğeri ise dijital dönüşüm. Esasen ikincisi, birincisinin gerçekleştirilmesi açısından da önemli. Dijitalleşen şirketler Endüstri 4.0 döneminde esnek, yalın ve hızlı yapıları ile her tür değişim ve yıkıcı teknolojik etkiye dayanıklı olacaklar.

 

Ancak dijitalleşme veya dijital dönüşüm konusu ülkemizde tam olarak da anlaşılmış değil. Dijital dönüşümün, kalburüstü ERP yazılımlarına geçiş veya donanımsal yatırımlar olarak algılandığını görmekteyiz. Oysa dijital dönüşüm bundan çok farklı ve kapsamlı bir konu. Biraz daha vizyoner olanlar, dijital dönüşümü, şirketlerin dijital dünyaya ayak uydurmak için teknolojiyi tüm süreçlerinde kullanmaları olarak algılıyor. Ancak elbette bu da son derece dar bir bakış açısı. Dijital dönüşüm esasında sadece yeni teknolojileri devreye almak değil. Aksine yeni bir şirket, organizasyon ve süreç yönetimi yapısı tasarlamak anlamına geliyor. Esasen dijital dönüşüm, bir dönüşüm, kurumsal yeniden yapılanma modeli. Diğer kurumsal yeninden yapılanma modellerinden farklı olarak ise “dijitalleşmeyi” merkeze alıyor. Dolayısı ile teknoloji tarafından yönlendirilen ancak teknolojiden çok daha geniş bir olgu.

 

Şirketlerin dijital dönüşümün ne olduğunu anlamaları yani farkındalık sağlamaları ve dijital dönüşüm çalışmasını planlayarak başlamaları 2018 ve 2019′da çok önemli. Zaman kaybetmemek gerekiyor. Aslında her şirketin stratejik planında bu konu öncelikli hale gelmeli. İşte bu noktada iç denetçilere çok büyük rol düşüyor.

 

İç denetçiler, şirketlerinin Yönetim Kurulları ve İcrai Yönetim kademelerini dijital dönüşüm konusunda bilgilendirmeli, farkındalığı artırmalı. Bu şirket içinde genellikle BT veya Strateji Departmanlarının görevi gibi gözükse de bu birimlerin dijital dönüşüm süreci konusunda çok aktif olmadıklarını gözlemledim. Bu sebeple de aslında iç denetçiler bu farkındalığın geliştirilmesi, planlamanın oluşturulması gibi aşamalarda danışmanlık rolleri çerçevesinde önemli roller üstlenmeliler. Zira dijital dönüşümde geri kalmak veya başarısız olmak şirketler açısından en büyük risklerden bir tanesi olacaktır.

 

İç denetçilerin, dijital dönüşüm konusunu özel olarak çalışmaları ve şirketlerinin içinde bulunduğu sektör, ülke ve dünya genelindeki dijital trend ve dijitalleşme imkanlarını da iyi takip etmeleri gerekiyor. Endüstri 4.0 genelinde, yapay zekanın ve makine öğrenmesinin, büyük veri ve artırılmış gerçeklik uygulamalarının tüm sanayi ve hizmet şirketlerine önemli yansımaları var. Önemli kazanım fırsatları var. Örneğin bir sanayi kuruluşunda iç denetçiler, üretim hatlarında ERP süreçleri ile entegre robotik, IoT/sensör teknolojileri, büyük veri ve veri analitiği ile GRC süreçlerinin olası katkılarını araştırabilir, gelişmeleri raporlayabilir, öneriler geliştirebilirler. Sektör endüstri 4.0 bağlamında nereye gidiyor, nasıl bir planlama yapılmalı bunlar üzerinde çalışma yürütebilirler. Bu son derece katma değerli bir iş olacaktır.

 

İç denetçilere önerim, dijital dönüşüm ile ilgili teorik ve pratik tüm kaynakları okumaları, yurt dışında Almanya, ABD, İngiltere ve Çin eksenli Endüstri 4.0 ve yapay zeka uygulamalarını araştırmaları, kendi şirketlerinde sektörel ve şirket özel teknolojiler dahilinde bunların uygulanma imkanlarını fayda maliyet analizleri yaparak değerlendirmeleri olacaktır. Özellikle sensör teknolojileri, makine öğrenimi, iş analitiği uygulamalarını sağlam bir iç kontrol-risk yönetimi-iç denetim yazılımı ile entegre ederek, üretim planlama, üretim, bakım, kalite kontrol ve lojistik süreçlerinde inanılmaz katkılar sağlayabilirler.

 

Son olarak iç denetçilerin, BT denetimlerinin yanı sıra insan kaynakları denetimleri ve yönetim/organizasyon/kültür yapılarının denetimlerini de öncelikli olarak tamamlamalarını öneriyorum. Dijital dönüşüm teknoloji ile alakalı ama insan ile planlanıp yürütülecek bir konudur. Yalın bir organizasyon yapısı böyle bir yapıya hizmet edecek yatay, yalın ve sade iş süreçleri ile başarılabilir. Dolayısı ile iç denetçilerin İK denetimleri ve yönetim ve organizasyon yapısı analizlerini tamamlamaları, şirketlerini mutlaka dijital dönüşüm ile entegre BPI ve BPR çalışmalarına yönlendirmeleri gerekiyor.

 

Özetleyecek olursak iç denetçilerin şirketlerinde;

 

• Dijital dönüşüm farkındalığının oluşturulmasına katkı sağlamaları,
• Dijital dönüşüm Planı veya Yol Haritasının üst yönetimce, tüm Birimlerin katkıları ile oluşturulmasının sağlanması,
• Dünyada ve Türkiye’de sektörde dijital dönüşüm örnekleri ve iyi uygulamalarının ve şirket içinde uygulama imkanlarının araştırılması,
• Şirketin mevcut yönetsel ve organizasyonel yapısının incelenmesi, kurumsal kültürün analizi ve bunların dijital dönüşüm planı (DDP) çerçevesinde iyileştirilmesi,
• Şirket iş süreçlerinde DDP çerçevesinde BPI ve BPR çalışmalarının gerçekleştirilmesinin sağlanması ve bunların risk/kontrol yapıları da dahil edilerek, dijitalleştirilmesine yönelik gözetim ve destek verilmesi,

konularında danışmanlık hizmetleri sağlamaları ve bu hizmetleri de 2018-2019 Denetim Planlarına dahil etmelerini öneriyorum. Katma değerli iç denetim için bu konular öncelik kazanmıştır.