Şirketlerde net hasılat yani net gelir önemli bir performans ölçütüdür. Şirketin misyonu çerçevesinde etkililiğini gösterir. Kısa dönemde rekabet içindeki konumunu, durumunu gösterir. Pazar ve müşteri ile ilişkisinin iyi bir göstergesidir. Çok önemlidir.
Ama Türk şirketlerinin bırakmadığı kötü bir huyları var. Ciro büyümesini baz alarak, kendilerini başarılı ya da başarısız görmek. Oysa Batıdaki şirketlerde bu anlayış çoktan terk edildi. Hemde yıllar önce. Hasılata ek olarak pek çok farklı parametreyi başarı ölçütü olarak takip ediyorlar. Sadece ciro aldatıcı olabileceğinden burada detayına girmek istemediğim pek çok parametreyi takip ediyorlar.
Aslında Türkiye gibi makro risklerin olduğu ülkelerde, hasılata odaklanmak ve ayakta kalmanın önemini anlıyorum. Ama hasılat tek başına yetersiz bir parametre. Sizin satış ve pazarlama süreçlerinizin etkinliği, makro ekonomik koşullar, uluslararası ilişkilerin yansımaları, müşteri tercihlerindeki değişim ve pazarınızdaki sosyal yapının durumu tarafından etkilenen bir parametre.
Oysa karlılık ve özel karlılık ölçütleri içinde hem satış ve pazarlama etkinliğini, hem de işiniz verimliliği, organizasyonu, süreç başarısı, insan katkısı, doğru yönetim ve doğru yatırım kararları, finansal yönetim tercihlerini de barındırması nedeniyle çok daha etkili ölçütler.
Yönetim Kurullarına şirket performansının artırılması ve kurumsal yönetimin güçlendirilmesi konularında danışmanlık yaptığım şirketlerde, Yönetim Kurulları ve CEO’ lara hep bu bakış açısının önemini vurguluyorum. Artık iş çevreleri biliyorlar ki, istikrarlı bir karlılık yoksa, sürdürülebilirlik de yok. Bunun farkındalığını artırmaya çalışıyorum.
Karlılığı etkileyen pek çok alt parametre ve faktör var. Burada bunlara da değinmeyeceğim. Çoğunu biliyorsunuz zaten.
Ama bir tespitim var ki, bunu paylaşmak istiyorum. Üçlü savunma hattını (temel olarak iç kontrol, kurumsal risk yönetimi/kalite yönetimi ve iç denetim hatları) tam ve doğru olarak yapılandıran şirketlerde Yönetim Kurulları, en fazla iki sene içinde, karlılıktaki artışı fark ediyorlar. Üçlü savunma hattı işin verimlilik, düzen, sistematik yönetim, hataların ve suistimallerin önlenmesi, doğru yatırım ve yönetim kararları alınması, verimli ve çevik organizasyonlar oluşturma, yüksek veri ve bilgi kalitesi, etkin raporlamalar ve iletişim etkinliği gibi pek çok unsurda gelişme sağlanmasını sağlıyor. Bu da yönetim kalitesini müthiş artırıyor.
Üçlü savunma hattının doğru uygulandığı şirketlerde, tıpkı TKY, EFQM, Six Sigma’ nın başarı ile uygulandığı şirketlerde olduğu gibi, önemli yönetsel ve örgütsel başarılar kazanılıyor. Zaten bu saydıklarımız da 2. savunma hattı olarak model ile entegre edilmiş kavramlar. Üçlü savunma hattı bu tür yönetim sistemlerini de içine alıyor ve onların daha da fazla işlev göstermelerini de sağlıyor.
Üçlü savunma hattının en önemli faydası ise doğrudan mali faydalarına ek olarak kurumsallaşma, kurumsal itibarı korumak, yasal risklerin önlenmesi ve paydaş memnuniyetinin artırılması oluyor. Kurumsal yönetim yapınız güçleniyor. Hele de halka açık bir şirketseniz, üçlü savunma hattınız ile, kurumsal yönetimi çok güçlendiriyorsunuz. Paydaş haklarının korunmasında, bu üçlünün büyük önemi var.
Şirketinizin performansını değerlendirmede karlılık büyük önem taşıyor. Karlılığın sağlanması için ise çok sağlam bir stratejik yönetim ve operasyonel yönetim gerekiyor. İşte üçlü savunma hattı, stratejik ve operasyonel yönetimin kalitesini, performansını ve hatta iyileştirilmesini doğrudan etkileyen çok önemli bir model. Bu modelin şirket kültürünüz ve yapınıza uygun bir şekilde uygulanması ile karlılık parametrenizde önemli iyileşmeler sağlayacaksınız.