Stratejik Plan hazırlamak üzere olan veya stratejik planını hazırlamış ve işin başında olan şirketler için çok faydalı olacağını düşündüğüm örnek bir stratejik plan var. Dünyada rekabetin en yoğun yaşandığı, değişimin en çok zorladığı, yıkıcı teknolojilerin ve yeni rakiplerin ciddi ölçüde piyasayı sarstığı otomotiv endüstrisinde yer alan Renault Group’un stratejik planı, farklı bir endüstride de olsanız, stratejik planlama çalışmalarınızda size ışık tuttacak.

Hem geleceği doğru yorumlama kabiliyeti, hem stratejiye doğru bakışı, hem de bunu ifade edişi açısından örnek bir plan olduğunu düşünüyorum.

14 Ocak 2021 tarihinde Groupe Renault CEO’su Luca de Meo, Groupe Renault’nun yeni stratejik plan olan “Renaulution”u kamuoyuna açıkladı. From volume to value (hedeflerde hacim/tutardan değere) sloganı ile lanse edilen yeni Stratejik Plan’ın Türk Şirketleri açısından önemli bir dönüşüme işaret ettiğini düşünüyorum. Renault nasıl dönüşeceğini açıkça ortaya koymuş. Özellikle şirket Yönetim Kurulları ile üst yönetimlerinin satır aralarını iyi okumak gerekiyor.

Önemli gördüğüm konuları paylaşmak isterim:

1- Şeffaf bir şekilde stratejilerin tüm paydaşlar ile paylaşılması (bu sık görmeye başlayacağımız bir yaklaşım, kurumsal yönetimin 4.0′ı diyebiliriz) şaşırtıcı.

2- Şirket misyon ve vizyonunu yapay zeka, enerji devrimi, son teknolojik gelişmeler ışığında yeniden tanımlıyor. Teknolojiyle çalışan bir otomobil şirketinden, otomobillerle çalışan bir teknoloji şirketine evrilmek ve 2030’a kadar gelirlerin en az yüzde 20’sini hizmetler, veri ve enerji ticaretinden elde etmek, bugünkü stratejik yönden çok büyük farklılık arz ediyor.

3- Stratejik Plan’ı birbirlerinden ayrı ama birbirleri üzerine inşa edilen 3 ayrı aşamaya ayırıyor. 2020-2023: Yeniden Canlanma, 2023-2025: Yenileme/Renovasyon ve 2025 ve sonrası: Devrim. Birinci aşamada maliyet/gider azaltma, karlılık ve nakit üretimine odaklanılırken, ikinci aşamada yeni nesil ve elektrikli araçlar üretmek (C ve D segmentlerinde 11 yeni elektrikli araç geliyor), üçüncü aşamada ise artık veri, temiz enerji ve hizmetler alanında bir oyuncu olmak.

4- Şirket otomobil dünyasındaki değişimi kavrayıp, kendi “yeni dalga”sını oluşturmaya odaklanıyor. Diğer bir ifade ile takip eden değil, trendler oluşturan, yön veren, inovatif bir pozisyon alacağını belirtiyor. Bu sebeple, değer önerisinde netleşmek istiyor. Markalar, platfomlar, modeller, motorlar ve aktarım mekanizmaları sadeleştiriliyor. Buradan elde edeceği faydalar, üçüncü aşamadaki açılımlar için operasyonel ve mali anlamda baz olacak. Esas dönüşüm ise büyük ölçüde 3. aşama ile yapacağına dair ipuçları veriyor.

5- Şirket stratejik performansını artık pazar payı ve satışla değil, kârlılık, nakit oluşturma ve yatırım verimliliğiyle ölçecek. Bu iç yapılanmaya yönelik çok ciddi bir oyun değiştirici ve yeni bir organizasyon yapısı ile bu planı hayata geçirmek hedefleniyor. Mühendislik ön planda olan fonksiyonlar, kendi hizmet verdikleri markaların rekabet gücü, maliyetleri ve pazara sunma süresinden sorumludur. Tam teşekküllü, net ve farklılaşmış markalar karlılıklarını yönetir. Yani burada marka-iş birimi bazında karlılık odakları netleşiyor. Pazara sunma süresi, genel ve araç başı değişken maliyetler, sabit maliyetler, üretim kapasitesi ve diğer pek çok  hedef net bir şekilde tanımlanmış.

6- Sadece kar elde edilebilecek alanlarda kalınacak. Diğer alanlar terk ediliyor. Karlılık ana belirleyici haline geliyor. Bu bazı alanların kısa vadede rekabete terk edilmesi anlamına gelse de bu yönde kararlılıkla ilerlenecek.

Şimdi kendi şirketlerimize dönüp, kendi stratejilerimizi şu sorular ışığında yeniden değerlendirmekte fayda var:

- Stratejimiz geleceği doğru yorumlamakta mı?

- Geleceği şekillendirmek mi, uyum sağlamak mı amaçlanıyor?

- Yıkıcı teknolojilere ve diğer değişim faktörlerine yeterince dikkat ediyor mu?

- Stratejimiz paydaşları işin içine çekiyor mu?

- Stratejimiz farklılaşmaya gerektiği kadar önem veriyor mu?

- Kar, nakit, yatırım verimi gibi konuları öncelikliyor mu? Yoksa oyunu pazar payı ve ciro üzerinden mi oynamak hedefleniyor?

- Yeni teknolojiler, temiz enerji, hizmetler gibi önemli farklılaştırıcılara yönelik stratejik açılımlara sahip mi?

- Stratejiler ile uyumlu bir organizasyon yapısı, süreç yönetimi yapısı ve performans yönetimi sistemi tasarlanmasını da kapsıyor mu?

- Stratejileri hayata geçirecek yetenekleri ve teknolojileri kazandırma planlarını içeriyor mu?

- Kısa vadede ciro-pazar payı sağlasa da karlı olmayan alanları terk etme iradesine sahip mi?

- Markalar, birimler bazında yönetim, karlılık ve nakit üretme sorumluluğu ayrıştırılmış mı? Hesap verebilirlik ve performans yönetimi netleştirilmiş mi?

Bu sorulara verilecek samimi cevaplar, stratejinizin ne kadar geleceği şekillendirme potansiyeli olduğunu ortaya koyacaktır.

Renaulution Stratejik Plan Tanıtım Sunumu için videoyu aşağıda bulacaksınız: 

https://youtu.be/dvyDiWSUk8A