“Şirketlerde İç Denetim Faaliyeti Nasıl Oluşturulur” başlıklı yazı dizimizin 3. Bölümünde; iç denetim sistemini şirket bünyesinde oluştrurma kararındaki şirketlerin yapması gereken ilk işin İç denetim alanında yetkin ve tecrübeli bir iç denetim yöneticisini (Chief Audit Executive)görev başına getirmek olduğunu ifade etmiştik. Atılacak diğer önemli iki adımın ise, bu kişiyi örgüt hiyerarşisinde mümkün olan en üst düzeye (Genel Müdür, Yönetim Kurulu Başkanı) raporlama yapacak şekilde konumlandırmak ve görevlendirilen bu kişiyi örgüt içinde en üst düzeyde ve açıkça desteklenmek olduğunu ifade etmiştik. Peki bir iç denetim müdürü ne gibi işler yapar. Şirketimize nasıl bir “İç denetim müdürü/ direktörü” seçmeliyiz? Göreve getireceğimiz ve şirketimizin tüm iç denetim sistemini emanet edeceğimiz kişi hangi nitelikleri taşımalı?

Bir iç denetim müdürü temel olarak aşağıdaki görevleri yürütür:

1) İç denetim faaliyetinin örgüt içindeki pozisyonunun belirlenmesi, stratejilerinin oluşturulması ve İç Denetim Biriminin yapılandırılması:

- İç denetim yönetmeliğinin hazırlanması ve iç denetim biriminin (çalışma kağıtları, ekip, prosüdürler, metodolojiler) oluşturulması,

- İç denetim biriminin örgütün amaç ve hedeflerine katkıda bulunacak şekilde yapılandırılması,

- İç denetim biriminin amaç ve hedeflerinin belirlenmesi, birimin amaç ve hedeflerine uygun bir bütçe ve insan kaynağına sahip olmasının sağlanması,

2) İç denetim faaliyetinin yönetim ve gözetimi:

- Kurum genelinde kapsamlı bir risk analizi gerçekleştirilmesini sağlamak,

- Risk bazlı iç denetim planlamasını gerçekleştirmek amacı ile en az yılda bir kez risk değerlendirmesi yapılmasını sağlamak,

- Kurumun amaç ve hedefleri ile uyumlu bir denetim planı oluşturmak ve iç denetim kaynaklarını bu risk bazlı planlama çerçevesinde tahsis etmek,

- Üst yönetim ve denetim komitesinin de görüşlerini alarak, örgütün hassas veya risklilik düzeyi yüksek alanlarının denetimine öncelik vermek,

- İç denetim faaliyetinin görevini başarı ile sürdürmesine imkan verecek şekilde kaynakların sürekliliğinin sağlanması ve gerekli ihtiyaçların (insan kaynağı, donanım, eğitim, vs) planlanması ve temini,

- Birimde görev yapan iç denetçilerin mesleki yetkinlik ve becerilerinin artırılması (eğitim, çalıştay, seminerler yolu ile), dışarıdan danışmanlık hizmetleri alınması ve denetçilerin mesleki sertifikaları almaları için teşvik edilmesi (certifed internal auditor-cia gibi),

- Kurum genelindeki kurumsal yönetim, kontrol ve risk yönetim süreçlerinin etkinliğine ilişkin genel bir görüş beyan etmek.

- İç denetim görevlerinin zamanında tamamlanmasının sağlanması,

- Denetim sonuçlarının üst yönetime ve denetim komitesine zamanında raporlanmasının sağlanması,

3) İç denetim faaliyetinin kalitesinin takip edilmesi ve kontrolü:

- İç denetim görevlerinin planlanması, saha çalışması iletişimi ve takibi aşamalarının etkin bir şekilde gözetiminin sağlanması,

- Tüm iç denetim faaliyetlerini kapsayacak şekilde bir kalite güvence ve geliştirme programını oluşturmak ve yürütülmesini sağlamak,

- İç denetim faaliyetlerinin dış uzmanlarca 5 yılda bir kalite güvence değerlendirmesine tabi tutulmasını sağlamak,

- Birim genelinde Uluslararası İç Denetim Standartlarının uygulanmasını ve bu standartlara uygun hareket edilmesini sağlamak.

4) Denetim sonuçları ve kritik risklerin üst yönetime raporlanması:

- Denetim Komitesi veya Üst Yönetime, kurumu ilgilendiren kritik risk, kontrol ve yönetsel hususlar ile ilgili bilgi vermek, bu alanlardaki kritik denetim bulgulaırnı periyodik veya uygun görüldüğünde sunmak,

- Tespit edilen kritik riskler ve buna bağlı bulguların gereğinin yerine getirilip, getirilmediğini de ilgililere raporlamak,

- Kabul edilemeyecek düzeyde risk taşıyan hususları vakit geçirmeden bildirmek ve gereği için önerilerde bulunmak.

İç denetim müdürünün temel görevlerine baktıktan sonra, şirketimizin iç denetim foknksiyonunu emanet edeceğimiz kişinin ne tür nitelikler taşıması gerektiğine bakacağız.

Şirketiniz için bir iç denetim müdürü/ direktörü seçerken;

- Uluslararası İç Denetim Stadartlarını kabul edip etmediği, bu standartlara ilişkin bilgi düzeyi,

- Risk bazlı çağdaş iç denetim uygulamalarına olan inancı ve bu uygulamalar ile ilgili tecrübesi,

- Daha önce görev yaptığı sektörlerin, sizin kurumunuzun içinde bulunduğu sektör ile uyumluluğu (artı puan),

- Sahip olduğu kişisel know-how (mesleki bilgi birikimi),

- Uluslararası kabul gören bir iç denetim sertifikası olan CIA sertifikasına sahip olup olmadığı (artı puan),

- Özxellikle finans, muhasebe, hukuk, yönetim ve iletişim alanlarında sahip olduğu akademik ve mesleki tecrübe,

- Önceki görevlerinde, uluslarası standartlara uygunluğu sağlamaya çalışan bir iç denetim faaliyetini yönetip yönetmediği,

- İyi bir iletişimci olmak; etkin iletişim, problem çözme, çatışma yönetimi, sunum, rapor yazımı ve toplantı teknikleri gibi konularda eğitimli ve tecrübeli olmak,

- Risk bazlı bir iç denetim sistemi kurmak ve yürütmek için gerekli tüm mesleki bilgi ve tecrübeye sahip olmak,

- Mesleki gelişime inanmak ve yönetimi altındaki iç denetçileri mesleki gelişim yönünde teşvik etmek.

- Adil ve dürüst bir yönetici olmak (geçmiş referanslar- ast ve üstlerden görüş alınması)

gibi hususlara dikkat etmek gerekmektedir.