Görebildiğimiz kadarı ile dünya, 1940′larden itibaren 10′ar senelik dönemlerden geçiyor. 10 sene değişim- 10 sene gelişim şeklinde. İlk 10 sene çarpıcı bir teknolojik, ekonomik, siyasi, sosyal değişimler dönemi yaşanıyor ve akabinde bu dönemde ekilenler bir sonraki 10 senede biçiliyor, hasat ediliyor ve gelişim yaşanıyor. Değişim dönemleri kaos dönemleri, fırtınalı dönemler. Değişim beraberinde çok fazla yeni kavram, araç, felsefe ve süreci hayatımıza sokuyor. 1970-1980-1990-2000-2010-2020 döneminde özellikle bu 10 ar senelik değişim- gelişimlerin daha belirgin paternler halinde hayatımıza girdiğini gördük. 1970′lerin çalkantılı değişim dönemini 1980′lerin arz yönlü ekonomisi takip ederken, 1990′ların mobil ve internet devrimini, 2000′lerin sosyal medya, e-ticaret ve dijital iş yapış dönemi izledi. 2010-2020 arası ise sonu Koronavirüs gibi bir sıkıntı ile bitse de, esasen bir değişim dönemi oldu. Yapay zeka, büyük veri, endüstri 4.0 ve benzeri gelişmeler büyük değişimlere yol açtı. Çin ve ABD gerginliği yeni bir çift kutuplu dünya ortaya çıkardı. Şimdi 2020 sonrası dönemde hızlı bir gelişime şahit olacağız. Koronavirüs riskleri iyi yönetilir ve hayatımızdan çıkar ise dijital dönüşümün ve yapay zekanın zirve yaptığı, yepyeni bir büyüme dönemine şahit olacağız.
Değişim dönemlerini doğru okuyanlar, hızla adapte olanlar, daha iyisi bu dönemleri şekillendirenler, gelişim dönemlerinden en karlı çıkanlar olurken, bu dönemleri doğru okuyamayan ve içinde bulunduğu dönemin bir değişim dönemi olduğunu anlamayarak, eski usul iş modelleri, iş yapış biçimleri ve stratejiler ile yola devam edenler sonraki dönemi göremiyor veya görse de o dönemde başarı sağlayamıyor. 2021 senesi yeni bir dönemin başlangıcı olarak bu konuda hepimizi üzerine ciddi düşünmeye sevk eden bir fırsatı içeriyor. Koronavirüs büyük bir tehdit iken, beraberinde şirketleri yeni döneme hazırlama yönelik fırsatları (esnek çalışma, dijital dönüşüm, robotik süreç otomasyonu, veriye dayalı karar, risk ve kriz yönetimi, verimlilik, tedarik zincirlerinin yeniden yapılanması, müşteri deneyimi, e-ticaret) sundu. Şirketler gönüllü değil, zorunlu olarak bu fırsatları değerlendirme zorunda kaldılar. Bir anlamda geçmiş on seneyi kaçıran şirketler son 1-2 senede geçmişte kaçırdıkları değişimi kucaklamış, gerçekleri fark etmiş oldular. Bu şüphesiz büyük bir fırsat oldu.
Peki şimdi ne yapılmalı?
İç odaklı stratejiden, dış odaklı stratejiye yani ürün/hizmet ve üretim/sunum bazlı içe dönük stratejilerden, gelecek ve müşteri odaklı dışa dönük stratejilere geçmek gerek. Her şirketin gelecek 9 sene için bir vizyonu, stratejileri olmalı. Bunları en alt operasyonel birimlere kadar indirmiş, daha iyisi süreçlerine indirmiş olmalılar. Bürokrasi ve çok katmanlı örgüt yapılarını, yalın, hızlı ve adaptif örgüt yapılarına evirmeleri gerek. Üstelik geçmiş 10 senede bu işi yapmayanlar, bu işi 2021′de halletmek zorundalar. Ama işin en önemli kısmı yine doğru strateji belirlemek.
Ana stratejileri yanlış veya belirsiz olan şirketlerin dijital dönüşümü bir kurtarıcı olarak görüp bütün kurumsal enerjiyi o yöne kanalize etmelerini yanlış yöne giden bir kayıkta tayfanın tüm güçleri ile küreklere asılmalarına benzetiyorum. Operasyon ile uğraşmak herkesin en iyi bildiği ve tercih ettiği iş. Üst yöneticilerin bile. Oysa strateji; inovasyon, farklılaşma, sezgi ve veriyi ortaya koyup karar alma işi, yani riskli. Doğru yönde gidiyorsanız, ilki size katkı sağlar. Ama yanlış yönde gidiyorsanız size mutlaka ikincisi lazım. O zaman önce bulunduğunuz noktayı, geleceği ve geleceğe yönelik stratejinizi iyi analiz etmeniz ve belirlemeniz gerekiyor.
2020-2030 dönemi, bize göre virüs nedeni ile 2021′de başlamış durumda. Bu halde, büyüme ve parlama için 9 sene var. Sonra yine bir değişim dönemine gireceğiz. Bu 9 seneden her anlamda güçlü olarak çıkmak için cesur, risk içeren, geleceği doğru yorumlayan stratejiler yani yol haritalarına ihtiyacımız var.
Şirketinizin stratejisine hiç bu gözle baktınız mı?